کوپه شماره ٧

دو سه روز گذشته بعد از مدتها موقعیتی یا شاید هم اجباری به وجود آمد که کتابخانه اصلیم را جابه جا و بعد از مدت ها سامان بدهم. چیدن یک چیزی حدود ششصد جلد کتاب توی دو ساعت اون هم با نظم و ترتیب من کار شاقی بود اما به پایان رسید. کتاب ها را باید یک بار دیگه ردیف می کردم و بعد خاکشونو می گرفتم و بعد اونایی که توی چند ماه پیش خریدم توی ردیف های موضوعی سامان بدهم و بعد مهر بزنم و بذارم توی ردیف مخصوصشون. توی این جابه جایی فرصتی شد تا از بین ردیف های در هم کتابخانه ام کتاب هایی را پیدا کنم که مدتها بود ازشان بی خبر بودم. کتاب هایی که فکر می کردم گمشان کردم یا از یادم رفته بود خریدم. آخه بعضی کتاب ها رو اون روزهایی که هر روز می رفتم کتابخانه های مختلف خونده بودم و بعد خریده بودم و گذاشته بودم توی کتابخانه. توی دنیا شاید عزیزترین چیزی که دارم همین کتاب هاست. کتاب های من مهمترین سرمایه ام. می دونید چرا چون این کتاب ها رو خودم توی مدت دوازده سال این طوری کنار هم چیدم. درست دوازده سال طول کشید تا این ها نزدیک به هزار جلد کتاب بشن. از زمانی که یادم می آد کتاب یکی از مهمترین وسایل زندگیم بود. نمی خوام از خودم تعریف کنم و ادعای روشنفکری کنم اما از زمانی که خیلی کوچک بودم ازش جدا نبودم. یک رابطه عاطفی بین من کتاب هام هست. این چند روز با خودم فکر می کردم اگه یک روز این ها رو از دست بدم چه اتفاقی می افته؟ وقتی می چیندمشون بیشتر به این موضوع فکر کردم که همشونو دوست دارم فرقی نمی کنه جلد سوم تاریخ تمدن ویل دورانت باشه یا خاطرات سیلویا پلات ، خاطرات علم یا تاریخ سی ساله. مهم این که کتاب های من هستند با یک مهر آبی بالای روی شیرازه اشو و توی صفحه اولش «فرزانه ابراهیم زاده». این رابطه گاهی شکل خودخواهانه ای به خودش می گیرد و دلم نمی خواد بدمشون به کسی. مگه این که طرف برام خیلی عزیز باشه؛ یا تو رو دروایستی قرار بگیرم. دوستام معتقدند من یک جور بیماری دارم که این طور کتاب می خرم. اما راستش من با خودم عهد کردم هر پولی دستم آمد یک بخشیش را به خرید کتاب اختصاص بدم. من کتاب هام رو دوست دارم چون تنهایی هامو پر می کنن. می دونید برای آدمی مثل من تنها باید یک چیزی باشه که خوشی ها و ناخوشی هامو را توشون پنهون کنم. برای تحمل خیلی چیزها همیشه کتاب هام بهم کمک کردند. وقتی حالم خوب نیست « مثل دیشب» و کسی نیست که باهاش حرف بزنم. بغضمو می ریزم توی یکیشون. توی این مواقع ندبه بیضایی؛ سووشون یا جزیره سرگردانی یا سیاوش خوانی بیضایی بیشتر از هر کتابی آرومم می کنه. گاهی وقت ها هم می رم سراغ خیام یا حافظ. خوشحال که هستم باز به کتاب پناه می برم. عقاید یک دلقک؛ دلتنگی های نقاش خیابان چهل و هشتم. گاهی وقت ها تاریخ، خاطرات اعتماد السلطنه؛ تاریخ مشروطه کسروی؛ تواریخ هردوت ، گیل گمش؛ هزار و یک شب و ...... کتابخونه من نشانه ی این هم هست که صاحبش چقدر پراکنده چیز می خونه رمان؛ نمایشنامه؛ تاریخ؛ علوم سیاسی؛ جامعه شناسی، روزنامه نگاری؛ ........ همه این ها رو گفتم که بگم برای من این کتابخونه باز خیلی چیزها هست. همدمم . جای دوستام رو که هر کدوم زندگی و مشکلات خودشون رو دارند و وقتی برای دلتنگی های من ندارند پر می کنه. کتاب های من فقط کاغذ و مرکب نیستند سرمایه من هستند.

دارم دوباره تو خودم گريه مي كنم. برام مهم نيست بچه‌ها چي مي گن. مهم نيست خيابان شانزدهم بهم مي كه :«ديونه‌اي كه دوباره دل بستي به فكر زندگي خودت باش. » مهم نيست كه روزنه‌هاي آبي بهم طعنه بزنه:« كه تو آدم نمي شي. ديدي گفتم كه دوباره اشتباه كردي. من به تو گفته بودم ساده دلي.»برام مهم نيست حتي تو با نگاه بي‌تفاوت ازم بخواي كاري رو بكنم كه دوست ندارم. دوباره مي خوام گريه كنم. انقدر كه از ميون اشكايي كه توي خودم مي ريزم بفهمي حتي اگه باز بگي با من بايد صريح صحبت كرد. داره حالم از بي‌پولي ، از تموم شدن روزهاي خوب از آدم‌هايي كه مثل خودم خوش باورند بهم مي خوره. دلم مي خواد كساني كه با من و تو همه دوستانم چنين كردند را به باد ناسزا بگيرم. بدم مي آد از اين كه دوباره بغض‌هامو بخورم. كاش حداقل براي تحمل روز سياهي كه در پيش است و داشتم فراموششان مي كردم مي گذاشتي به تو فكر كنم. كجاي شب دوباره گمت كردم. توي اين شب اين بار با بوسه‌اي تازه به دنيا نمي آم.
توي لحظه‌هايي كه بايد كار كنم دلم نمي خواد دستامو بذارم روي صفحه كليد و خبر بنويسم. براي من در حال حاضر تيتر يك اين كه ديگه همه چي تموم مي شه چون مي دونم تو نمي خواي ادامه بدي. از اين كه بعد از اين ما مي شيم آدم‌هاي غريبه‌اي كه بوديم و ....... نشستم و اين كلمه ها دائما توي سرم مي چرخه و اشكهايم را روي قلبم مي ريزم:
براي تحمل روز سياه به تو فكر مي‌كنم./ براي تصاحب روياي ماه به تو فكر مي كنم.

باز آخر شهریور شد و دوباره روز ملی شعر را برپا کردند. حکایت عجیبی است این روز شعر ایران. من نمی دونم کجای دنیا رسم است که شاعر «ملی» ـ تاکید می کنم روی این واژه چون خیلی مهم است ـ شاعر ملی مملکت شعر و غزل را دولت مشخص کند. هیچ فکر کردیم معیار این انتخاب چه بوده است. صرف این که زمان مطرح شدن این مسئله رئیس کمسیون فرهنگی مجلس تعلق خاطر خودش را نسبت به یک شاعر نشان بدهد کافی است تا شاعر شاعر ملی باشد؟! من نه قصد توهین به شاعر خاصی دارم و نه به کس دیگری. اما کاش کمی تامل می شد کرد که شهریار با وجود ارادتی که خود من اشعارش دارم می تواند شاعر ملی سرزمینی باشد که شعر رکن اصلی فرهنگش بوده و بستر تولد این هنر؟ من فکر می کنم اگر شهریار خودش هم امروز این جا بود با ارادتی که به شاعران پیش از خودش داشت نمی گذاشت چنین جفایی را در حقش بکنند. شهریار شاعر بزرگی است اما آیا زمانی که نام و تولدش به عنوان شاعر ملی و روز ملی شعر انتخاب شد تعریفی از شاعر ملی شده بود. شاعر ملی کیست؟ مگر نه این که شاعر ملی کسی است که شعرش بازتابی از فرهنگ و زبان یک ملت باشد و توانسته باشد باعث دوام و قوام ادبیات آن سرزمین باشد. مگر نه این که شاعر ملی یک کشور را مردم آن کشور انتخاب کنند از چند نفر از اهالی این سرزمین پرسیده شده که شاعر ملی چه کسی است؟ چند در صد از فرهیختگان ایرانی مورد سئوال قرار گرفتند.؟ چهار سال است که گفته شد و هیچ کس نشنید هر سال هم برنامه مفصل تری گرفته می شود و یادمان می رود که مردم در این انتخاب سهمی ندارند. مردمی که در ابتدای هر کلامی می گویند بنام خداوند جان آفرین / حکیم سخن در زبان آفرین

نجاتم دهيد! من از مرگ و طناب دار وحشت دارم"

"يک انسان از تبار شما هستم. نميخواهم بميرم. اما الان جسم بي روحي هستم که ترس طناب دار، خنده وشادي را از يادم برده است. خيليها به من مي گويند که تو اين همه معروف هستيد، هنوز در زندان هستي؟ از زندان سختتر به همه آنها بگوييد من دوباره در يک قدمي مرگ ايستاده ام. من مثل همه شما از مردن مي ترسم. کمکم کنيد تا اين آخرين نامه من نباشد.

همنوعان، انسان دوستان

پدر و مادر عزيزم و برادر معلولم که خيلي نگران من هستند، هميشه دلشان به حمايتهاي شما گرم بوده است. من خيلي وقتها با خودم فکر ميکنم، کاش زندگيم طور ديگري پيش ميرفت. کاش مي توانستم، درس هاي پيش دانشگاهي را تمام کنم. کاش مجبور نمي شدم کار کنم و به مستخدمي خانواده شوهرم در بيايم. کاش به حد جنون نرسيده بودم. ولي من خيلي عذاب کشيدم و خيلي اذيت شدم. من واقعا قرباني هستم. و الان همين قرباني را ميبرند تا با طناب دار اعدام کنند. اين سرنوشت لايق من نبوده و نيست

من در اين روزهاي وحشت و ترس، دوباره دست ياري به سوي شما دراز مي کنم. از همه مطبوعات و رسانه ها و همه مردمي که از من حمايت کرده و گفته اند کبرا نبايد اعدام شود تشکر مي کنم. اينبار شايد براي آخرين بارميخواهم، آخرين اقدامات لازم را بکنيد تا واقعا اعدام نشوم و شايد آزاد شوم. من آزادي را دوست دارم. در روياهايم به آزاد شدن و زندگي خوب بعد از آن فکر مي کنم.

من به اندازه کافي رنج کشيده ام، کمک کنيد تا کابوس وحشتناکي که خيلي وقت ها در خواب ديده و از ترس جيغ زده و از خواب پريده ام، عملي نشود. کمک کنيد از مرگ نجات يابم. هر چه مي توانيد بکنيد، وقت تنگ است و روزها از پي هم سپري مي شود و هر تيک تيک ساعت، براي من صداي نزديک شدن طناب دار است. لطفا کمکم کنيد! من از مرگ و طناب دار وحشت دارم. من از طناب دار و جرثقيل نفرت دارم. من مي خواهم زنده بمانم. تمام راه هاي ديگر به روي من بسته است. کسي به داد من نمي رسد. تنها اميدم به مردم و همنوعانم است. دلم مي خواهم پدر و مادرم را بغل کنم.

کبري رحمانپور از زندان اوين

شهريور 1385"

این مطلب را از وبلاگ ساقی عزیزم قرض می گیرم. داشتم وبگردی می کردم که به این مطلب برخوردم دلم فرو ریخت، بغض گلوم رو فشرد. باز کبری رفت توی لیست انتظار اعدام. از وقتی که حکم اعدام کبری صادر شده چند سالی می گذره چند سالی که هر روزش برای این دختر که الان باید حدود بیست و یکی دو سالش باشه شاید بیشتر شاید کمتر دست و پنجه نرم کردن با مرگ بوده. خیلی سخته آدم هر روز با فکر مردن بخوابه. کبری چند ساله که داره با این فکر زندگی می کنه. حتما الان دیگه خیلی خسته است. این رو از نوشته اش می شه خوند. کاش همه چی درست شود. کبری از این کابوس رهایی پیدا کند. کبری هنوز می تواند نفس بکشد.

پی نوشت :

راستی امروز یک خبر دیگر هم شنیدم اوریانا فالاچی یکی از مشهورترین زنان خبرنگار مرد. فالاچی رو من هم از زمان خیلی دور می شناسم. قلمش رو خیلی دوست داشتم. اتفاقا این روزها داشتم «نامه ای به کودکی که هرگز زاده نشد » را به خاطر یک نوشته ای که نوشتم و هنوز توی وبلاگم نذاشتم می خوندم. اوریانا خبرنگاری که بسیاری از قدرتمندان جهان را خبر کرد بالاخره خودش خبر شد.

خشک آمد کشتگاه

در جوار کشت همسایه.

گر چه می گویند: « می گریند روی ساحل نزدیک

سوگواران در میان سوگواران.»

قاصد روزان ابری، داروگ! کی می رسد باران؟

بر بساطی که بساطی نیست

در درون کومه ی تاریک من که ذره ای با آن نشاطی نیست

و جدار دنده های نی به دیوار اطاقم دارد از خشکیش می ترکد

ـــ چون دل یاران که در هجران یاران ـــ

قاصد روزان ابری، داروگ! کی می رسد باران؟

این برای خودم، سارا، هستی، صنم ، گیسو و برای دوستان روزنامه شرق با اجازه از نیمای بزرگ

گاهی وقت ها که این صفحه رو می خونم با خودم فکر می کنم که باید اسمشو به جای کوپه شماره هفت می ذاشتم نوستالژیا یا غم غربت. همش دارم غصه گذشته ها رو می خورم اما امشب یادم افتاد که این بازگشت به گذشته بیشتر از اون که نوستالژیا باشه خصلت تاریخی نگری منه. ـ البته درستش این که بگم از بعد از ظهر که داشتم به هستی القا می کردم که تو مثلا تاریخ خوندی یادم افتاد که ای داد بیداد خودم هم که یک جورایی مورخم. مهم نیست این دلیل قانع کننده ای باشه ـ این که حافظه من حافظه تاریخی است. حتی حافظه عددیم چهارتایی شده باور می کنید. چند سال پیش یک دختر عمه دارم که روانشناسی می خوند. یک کار تحقیقش گرفتن یک تست هوش خیلی مشگل و سخت بود. توی این تست یک بخش ریاضی بود که عدد ها را باید می گفت و بعد به توالی آن ها را تکرار می کردید. یک چیزی حدود 100 تا گزینه 4 تا 20 تا عدد از من پرسید که جالب بود من تمام این ها را چه به صورت درست چه برعکس تا رقم چهارم مرتب می تونستم بگم یعنی اگه توالی این جوری بود که 245876 من می گفتم 245867 یا برعکسش 768524 نتیجه تست را با استاداش در میون گذاشت به قول خودش یک کیس جالب بود. استادش هم چند بار این آزمون را از من گرفت برای همه جالب بود تا این که استادش از من پرسید رشته شما چیه؟ گفتم تاریخ خندید و گفت ظاهرا شما حافظه عددیتونو برای حفظ چهار تا عدد تنظیم کردید چون بخش عمده تاریخ ها چهار رقمیه. این نوشته رو نوشتم برای این که بگم من آدم نوسالژیکی هستم اما نه آنقدر که همش حسرت گذشته رو بخورم بیشتر دوست دارم گذشته ای که شاید بیشتر لحظاتشم به خوبی حالا نبود را تکرار کنم. اگه روزهای آینده هم چیزی درباره گذشته نوشتم بیشتر از نگاه یک مورخه.