کوپه شماره ٧

این روزهای آخر اسفند را دوست ندارم. نه برای این که از این همه شلوغی و سختی کاری که از نیمه بهمن شروع می شه و هر چی به آخر سال می رسه بدتر می شه خوشم نمی آد و نه به خاطر این مثل روضه خونهایی که یک شب عاشورا تاسوعا رو دارند و قراره هی به صحرای کربلای نوروز و آیین های نوروزی بزنم حرصم می گیره. حتی به این خاطر هم نیست که چند ساله که توی این ایام هی باید از نوروز و آیین های و تبریک های نوروزی و برنامه های موزه ها و شهرهای مختلف خبر بدم و یک دور باطل از گزارش های هر ساله ای را بنویسم که هر سال جنس یکیه رنگش فرق می کنه را تکرار کنم. نه روزهای آخر اسفند را دوست ندارم به خاطر این که از دیدن بساط ماهی فروش ها خوشم نمی آد. بساطی هایی که قدم به قدم چیده می شن و بیشتر به کشتارگاه دسته جمعی ماهی های کوچولوی قرمز و سیاه و ابلقی شبیه. دیدن ماهی های که با شکم باد کرده و چشم های وق زده روی زمین یا روی آب مونده بهت خیره می شن، یا اون بیچاره هایی که توی تور بالا پایین می پرند تا به آب برسن به نظرم ناچسب ترین صحنه دنیا است. دوستانی که من رو از نزدیک می شناسن می دونن که نسبت به ماهی فوبیا دارم. بخصوص از ماهی های قرمز کوچولوی مرده می ترسم. ریشه اش هم در اتفاقیه که سال ها پیش توی کودکی برام اتفاق افتاده. می دونم خنده داره بگم اما این ترس آن قدر زیاده که وقتی ماهی مرده می بینم انگار سوسک یا یک هیولای زشت دیدم و حتی یکی دوبار نزدیک بوده از ترس غش کنم. در ضمن خیلی ها هم سعی کردند تا این مرض را درمان کنن، اما نشده. این ترس مرضی باعث شده تا لب به هیچ جانوری که در دریا هست نزنم و بگذریم از دفعات طولانی که گرسنه ماندم به این خاطر که صاحبخانه به قول مشهدی ها ما را عزت کرده و ماهی درست کردند یا در برنامه غذا ماهی بوده است. اما موضوعی که در مورد ماهی های عید می گم فقط مربوط به این مشکل روانی من با ماهی مرده نیست. موضوع قتل عام دسته جمعی موجودی بی آزاره که می تونه چندین سال زنده بمونه اما حبسش می کنیم در زندان های شیشه ای که عمرش را به چند روز تقلیل می ده.
روزهای آخر اسفند و عید را به خاطر قتل عام دسته جمعی ماهی قرمزها دوست ندارم. به خاطر دیدن جنازه های ماهی ها قرمز مرده توی جوب و تشت های قرمز و سفید ماهی فروش ها و کف خیابان بدم می آد.

در سال 1910 میلادی کلارا زتکین مبارز سوسیالیست آلمانی در دومین نشست بین المللی زنان پیشنهاد داد به دلیل همبستگی میان زنان جهان و به یاد زنان کارگری که چند سال پیش در سال 1901 در اعتراض به سختی کار و کمبود دستمزد دست به اعتصاب زدند هشتمین روز از مارس را به عنوان روز جهانی زن نامگذاری کنند. این روز سال بعد یعنی در سال 1911 که برابر با 1289 خورشیدی بود رسما به عنوان روز جهانی زن معرفی شد. از آن سال تا امسال هر ساله زنان سراسر دنیا با گل های میموزای بنفش که نماد زنانگی است به استقبال این روز می روند و بر خواسته های خود تاکید می کنند.
نه امروز که هشتم مارس 2008 میلادی برابر با 18 اسفندگان 1386 خورشیدی نمی خوام تاریخ بگم. این که زنان جهان و ایران در خلال این سال ها همراه با جنبش فمنیست و روز جهانی زنان چه سیری را طی کردند و ... . البته قبل از این که بخوام چیزی بنویسم خیلی حرف ها بود که دوست داشتم ساده بنویسم. بارها هم روی صفحه کامپیوتر و کاغذهایی که دور و اطرافم ریختم نوشتم و یا BACK SPSCE را گرفتم یا خط زدم. هر چی نوشتم یا ساده و بی اغراق نبود یا آن چیزی نبود که دلم می خواست بنویسم. بیشتر کتاب های کتابخانه ام را روی زمین چیده ام تا از میان آن ها ایده ای بگیرم اما ایده ی تازه ای به نظرم نیامد. به یاد روزهایی افتادم که در صفحه سرگذشت زنان سایت زنان ایران از زنانی می نوشتم که مادران من بودند و برای این که امروز من و دوستان از پستوخانه های تاریک اندرونی بیرون بیاییم و پا به پای جامعه مردانه بیاستیم و زن باشیم از همه چیز خود گذشتند. دیدم آن روزها چقدر ساده و راحت تر از امروز می نوشتم. یادم افتاد روزی داشتم داستانی درباره بزرگ ایزدبانوی ایرانی اردویسوار آناهیتا مادر آب های جاری و روان پاک می نوشتم، داستانی که طرحش هنوز در میان کاغذهایم مانده است. به یادم آمد که هنوز خیلی چیزها را در باره امشاسپند بزرگی که این ماه به نام اوست یعنی سپنه آرمیتی یا سپندارمذ بانوی زمین نمی دانم. به زنان بزرگ سرزمینم فکر کردم. به شهرزاد بزرگ که جانش را برای نجات دختران سرزمینش قمار کرد، از فرانک که فریدون را برای فرخی ایران به دنیا آورد، از رودابه رستم زا ، از تهمینه زنی بزرگ به بزرگی نام مادری سهراب، از گردآفرید گرد که زنانه از سرزمینش دفاع کرد، از فرنگیس و جریره همسران سیاوش نامدار، از ماندانا مادر کوروش تا توران دخت شاهبانوی ایرانی... نه اما من بیشتر از همه از زنانی نوشته بودم که در این دویست ساله برای به دست آوردن حداقل ها کوشیدند و نامشان را غبار تاریخ گرفته بود. از دو زن گرجی که پایه های عهدنامه ترکمانچای را لرزاندند، از قره العین که بی پرده سخن گفت و در چاه مدفون شد، از زینب پاشا و همراهانش که یک تنه در مقابل امنیه های تبریز ایستادند..... شاید برای همین بود که باز خواستم از مادرانم بنویسم زنانی که در تاریخ یکصد ساله اخیر پای زنانگی خود ایستادند. از زنانی که به سنگلج رفتند و گفتند با آقایان در حرمت تنباکو همراهند، از حرم نشینان شاه شهید که در حرم شاه قلیان ها را شکستند. نه جلوتر از آن از بی بی خانم استرآبادی که دست به قلم برد و در مقابل تادیب النسوان پاسخی دندان شکن با عنوان معایب الرجال داد، از تاج السلطنه شاهزاده خانمی که از حقوق برابر گفت، از عمه میرزا جهانگیر خان صوراسرافیل که در پرآشوب ترین روزهای تاریخ ایران نامه مشروطه خواهان را به شاه بیمار قاجار رساند، از تمام زنانی که پا به پای مشروطه بودند و در تقسیم مشروطه بی نصیب ماندند، از زنی که در میدان توپخانه تیری به سوی استبداد افکند و تکه تکه شد( مام مشروطه) از زنانی که در حراست از مجلس اول مسلح شدند، از محترم خانم اسکندری، نورالهدی منگنه، فخراعظمی ارغون، مستوره افشار که در میان میدان توپخانه مکر زنان را به آتش کشیدند. از خانم کحال و عمید که نخستین روزنامه های زنانه را بنیان گذاشتند، از بنیانگذاران مدرسه و آموزش دختران بازهم
بی بی خانم استرآبادی، طوبی خانم آزموده، فروغ آذرخشی، فخرآفاق پارسای، شهناز آزاد، از نخستین زنان تحصیلکرده زینت امین، شمس الملوک مصاحب از سیمین دانشور و بهبهانی از فروع که زنانه نوشتن را یادمان داد..........
شاید هم از همه این ها بنویسم اول از همه هم برای آناهید بزرگ.......

آقا؛ آقا جان شنيده‌ام شما آقاي بزرگي هستيد. خوب مي‌دانيد من نمي‌گويم همه مي‌گويند كه شما آقاي بزرگي هستيد. هر چند هر چه نگاهتان مي‌كنم
آقا جان سلام. چه عجب قدم بر سر و جان ما گذاشته‌ايد كه از اين راه آمديد. اين راه كه شما از آن آمده ايد راهي نبود كه سال‌ها پيش همراه با پاهاي جد بزرگتران به آن قدم گذاشتيد؟ شايد هم... چه مي‌دانيم ما عوام. شنيده بودم شما آقاي بزرگي هستيد؟ اما نه قدتان بلند است و نه زياد چاق هستيد؟ جسارتم را ببخشيد، اما زماني كه وارد شديد باورم نمي‌شد كه اين آقا، آقايي كه مي‌گفتند بزرگ بود و همه حتي شخص اول مملكت از اون مي‌ترسيد اين پيرمرد قد كمان و تكيده باشد. هرچند بزرگي شما بايد در محاسنتان باشد. نگاه كه مي‌كنم در ته آن نگاه خسته و افسرده مرد بزرگي هست. نگاهتان دل آدم را مي‌لرزاند. شنيدم از خانواده‌هاي بزرگ بوديد... درست است؛ اما اين بزرگي كه در چشمان شماست ربطي به خانواده بزرگتان ندارد بزرگي از خود شماست. آقاجان اين جا اين مردم خيلي حرف‌ها راجع به شما مي‌زنند. يكي مي‌گويد شما كارهاي بزرگي كرده‌ايد. يكتنه در مقابل دنيايي ايستاده‌ايد. اما آن طرف‌تر گروهي شما را به شمال و جنوب و شرق و غرب متصل مي‌كنند. يكي از اين‌هايي كه هميشه زير بغلش پر از كتاب و كاغذ اخبار است مي‌گويد شما براي تمام تاريخ ايران كاري كرديد كارستان. صحبت از ثروت و اين حرف‌ها را مي‌زند. اما آن يكي ديگر كه كلاه لبه‌داري به سر دارد دستي به سبيلش مي‌گشد و يك كلمه سختي مثل فروژوا را مي‌گويد. مي‌گويد شما از اين ها هستيد و مگر مي‌شود كسي كه پدربزرگش آن شاه خائن بوده و از درد توده‌ها خبر ندارد كاري براي مردم بكند. نمي‌فهمم اين فورژووا فحش است كه مي‌دهد. مي‌دانيد يكي گفته كه شما در يك جاي بزرگ كه همه دنيا بودند رفته‌ايد و علي‌رغم بيماري ايستاده‌ايد و حق اين مملكت را گرفته‌ايد؟ راست است؟ مي‌گويند در روزهايي مثل همين روزها شما و دوستانتان در آن جايي كه مي‌گويند خانه ملت است چندين شب نخوابيديد و توانسته‌ايد اين ثروت مردم را نجات بدهيد. اگر شما اين‌قدر خوب هستيد پس چرا شنيده‌ام مردم يك شب دعا به جانتان كردند و فرداي همان روز نفرينتان كردند. چقدر اين مردم بد هستند. آقا مدتي است كه اين جا آمده‌ايد مي‌گويند اين جا خانه مادرتان بوده كه خواسته شفاخانه‌اي براي مردم بسازد تا دردي از دلشان بردارد. حالا شما كجا و اين جا كجا؟ شنيده‌ام دردهايتان زياد است. درد از دست دادن همه آرزوهايي كه مي‌گفتيد براي اين ملت حق نشناس داشتيد. همين ملتي كه يك روز زير علم شما هستد و يك روز ديگر... درد از دست دادن دوستانتان. دوستان جواني كه مي‌توانستد بمانند. آقا جان از آن آقايي كه دائما بالاي سر شماست شنيده‌ام اين روزها ديگر تحمل هيچ چيز را نداريد. همين روزهاست كه براي هميشه از شهر ما برويد. مي‌دانم شايد همين امروز برويد اما يادتان باشد خاطره اين مردم شما را مي‌شناسد و هيچ گاه فراموشتان نمي‌كند. حتي اگر بخواهند نامتان را حذف كنند يادگار بزرگ شما هست. باور كنيد.