کوپه شماره ٧

Friday, December 26, 2008

هارولد پينتر هم مرد


هارولد پينتر هم مرد. يكي ديگر از نويسنده‌هايي كه خيلي دوستش داشتم و با آثارش زندگي مي‌كردم. بخصوص آسانسور غذا و فاسق كه همين تازگي خونده بودم. جالبه پريشب كه رفته بودم تئاتر شهر با فريبرز دارايي دوست خوبم و خبرنگار مهر داشتيم راجع به نمايش‌نامه‌هاي پينتر و بخصوص همين LOVER حرف مي‌زديم. ديروز هم يك سر رفتم نشر چشمه و ثالث كتاب بخرم بنا به عادت هميشگي رفتم سراغ قفسه نمايش‌نامه‌ها و يك بار ديگه كارهاي اشميت و پينتر را نگاه كردم ببينم كار تازه‌اي نيامده است يا نه؟
هارولد پينتر بدون ترديد يكي از غول‌هاي افسانه‌اي ادبيات نمايشي جهان بود به قول آكادمي جايزه نوبل ، «بهترين نماينده تئاتر نيمه دوم قرن بيست انگليس» . او تنها فرزند پدر و مادري يهودي بود كه در اكتبر 1930 در محلة هاكني شمال لندن متولد شد. پدرش خياط بود. خياطي كه در نويسنده شدن پسرش سهم بسزايي داشت. خودش پينتر توي مقدمه يكي از كتاب‌هاش گفته :«‌نمي دانم . واقعا نمي دانم . نمي دانم چه اتفاق لعنتي اي ندگي ام را تحت تاثير قرار داد . شايد تنها چيزي كه فكر مي كنم ارزش گفتن داشته باشد ،‌اين است كه در سيزده سالگي عاشق شدم . از سن خودم جلوتر بودم . پدرم خياط بود و عادت داشت صبح هها خيلي زود بيدار شود و سر كار برود. يك روز صبح آمد و مرا ديد . ساعت 6.30 صبح بود. من داشتم شعر مي نوشتم . با فرياد گفت "‌داري چه كار مي كني . گفتم نمي دانم . نوشته هايم را برداشت و شروع كرد به خواندن. بعد آنها را به من پس داد . بعد دستي به سرم كشيد و رفت. هيچ وقت درباره آن چيزي نگفت و نگفت آن مزخرفات را بريز دور . به خاطر اين كارش هميشه دوستش دارم. "
او در لندن به مدرسة گرامر هاكني رفت و در آن‌جا با گروهي از معلمان و دانش‌آموزان خوش‌فكر، پرانرژي و به لحاظ عقلي ماجراجو، آشنا شد. همين باعث شد تأتر و ضدفاشيسم مهم‌ترين تأثير را روي او بگذارد. فضاي سال‌هاي بلافاصله بعد از جنگ لندن سرشار از خشونت‌هاي ضد يهود بود كه صداي تأتري پرشور و حرارت، و ارعابي كه به تدريج رخنه مي‌كند و در واقع نمايش‌نامه‌هاي اوليه‌اش را شكل مي‌بخشد، چيزي از اين فضا در خود دارد. هارولد پينتر در سال 1957 با نوشتن نمايش‌نامة اتاق (The Room) كه توسط دپارتمان هنرهاي نمايشي دانشگاه بريستول چاپ شد، خود را به عنوان نويسنده تثبيت كرد. اولين نمايش‌نامه‌اش، جشن تولد 1957(Birthday Party)، در 1958 در تأتر ليريك لندن به روي صحنه رفت و به دليل ابعاد افسانه‌اي‌اش با شكست فاحشي مواجه شد و فقط يك هفته روي صحنه بود. اما بعدها بيش‌تر از ديگر نمايش‌نامه‌هايش به روي صحنه رفت. از ابتداي دهه شصت پينتر به عنوان نمايش‌نامه‌نويس مشهور شد گرچه هنرپيشگي و كارگرداني تأتر را هم هم‌زمان ادامه مي‌داد.
هارولد پينتر نمايندة تأتر بريتانيا در نيمه دوم قرن بيستم و احتمالاً بيش از هر نمايش‌نامه‌نويس زندة ديگري موضوع گزارشات آكادميك است.
او كه از سال 2002 گرفتار سرطان شده بود در حالي جايزه نوبل ادبيات رو كه خيلي زودتر بايد مي‌گرفت دريافت كرد كه رقبايي مثل اورهان پاموك كه سال بعدش جايزه رو گرفت را پيش رو داشت. آثار زيادي از پينتر تا حالا روي صحنه و يا به صورت فيلم در اومده كه مهمترينش فيلم بازرس بود كه دو تا ورژن داره و يكي دو هفته پيش تلويزيون ايران نسخه جديدشو با بازي مايكل كين و جود لا گذاشت.
هرچند اين قياس خنده‌داريه اما پينتر هم 5 دي مرد. اولين سالروز مرگ اكبر رادي نمايشنامه نويس بزرگ ايراني.

Labels:

posted by farzane Ebrahimzade at 2:15 PM

|

<< Home