کوپه شماره ٧
Sunday, August 06, 2006
روزهاي بدور از شرط مشروط
بالاخره يكصدمين سالروز امضاي فرمان مشروطه با همه جشن ها و مراسم برنامه‌ها گذشت. البته هنوز برخي از برنامه ها به پايان نرسيده است. من در اين دو روز به خاطر پوشش همايش داخل مجلس به خانه ملت رفته بودم. نكات خيلي مهمي را از اين همايش دو روزه گرفتم. اول اين كه نفهميدم اين همايش جشن يكصد سالگي مشروطه بود يا عزاداري. اين كه بالاخره اين مشروطه خوب است يا بد. البته من اين را مي دانم اما ظاهرا برگزار كنندگان اين همايش پاسخ درستي نداشتند. شايد اگر نام همايش بزرگداشت يكصدمين سالگرد صدور فرمان مشروطه مشروعه توسط شيخ فضل‌الله نوري اسمش درست تر بود. در اين دو روز شايد بيشتر از 20 سخنراني را شنيدم. اما در اين دو روز تنها يك نفر تنها يك نفر نظر مخالف داد. آن هم لطف الله آجداني بود كه هنوز پايش به صندليش نرسيده بود كه دبير همايش كه تكيه بر جايگاه رئيس خانه ملت زده بود صحبت هايش را با ياد شيخ شهيد نقد كرد و در نقد توصيفي كه آجوداني از پيشروان تجدد طلب در ايران به ويژه ميرزا صالح شيرازي و ابوالحسن خان ايلچي گفت:« ما اصلا نمي خواهم به خاندان ايلچي و رابطه آن ها با لابي‌هاي صهيونيستي اشاره كنم؟! » نمي خواهم به اين سئوال را مطرح كنم كه لابي‌هاي صهيونيستي حدود سال‌هاي آخر قرن نوزدهم و 1900 تشكيل شد و اين چه ربطي به سال حدود سال‌هاي 1815 به بعد دارد؟
يكي ديگر از سخنراني هاي قابل تامل سخنراني صبح امروز رسول جعفريان استاد پژوهشگاه علوم انساني درباره عقايد آقا صادق تبريزي از علماي ضد مشروطه بود. من البته پيش از اين يكي از رسالات اين عالم تبريزي كه امروز به عنوان يكي از سران مشروطه خواه تبريز بود را خوانده بودم. اول هم كه ناطق به عنوان يكي از مشروطه سازان نام برده شد تعجب كردم. اين تعجب هرچه مي گذشت بيشتر شد. چون به شهادت تاريخ و رساله‌هاي آقا صادق تبريزي يكي از تندروترين علماي ضد مشروطه بود كه در جاهاي از آشيخ فضل الله نوري كه در آخر رساله‌اش ثابت مي كند به ضرورت عقل و شرع حكومت مستبده افضل از حكومت مشروطه است و نهايتا دعا به جان محمد علي شاه مي كند تند رو تر است. اين عالم تبريزي اصلا معتقد است كه به هيچ عنوان مشروطه يك حكومت ديني نيست و شما باهيچ وسيله‌اي نمي‌توانيد آن را ولو به صورت مشروعه به اصول اسلامي در آورديد. او حتي معتقد است مشروطه را نمي توان به عنوان امر به معروف و نهي از منكر مطرح كنيد. چون حكومت مشروطه به هر وجهي حكومت فاسدي است. جالب اين جا بود كه در جاي جاي اين سخنراني توصيه مي شد كه آثار آقا صادق تبريزي را بازخواني و تعمق كنند؟! واقعا عجيب بود ما داشتيم صد سالگي حكومتي را جشن مي گرفتيم كه به ديد يكي از كساني كه در يادمان آن ستايش شد حكومت مفسد و فاسدي بود كه نويسندگان و روشنفكران غرب زده آن را علم كردند. خيلي حرف‌هاي ديگر هم بود اما باشد براي دم و گفتار ديگر. شايد براي سده بعدي مشروطه در خانه ملتي با معماري نا آشنا، خشن؛ مردانه و بدور از المان هاي ايراني.
<< Home